NHỚ THẦY
Măn hạ năm ấy, Thầy G. Tuệ an cư ở chùa Linh Sơn
(Nha Trang) về. Thầy cho tôi biết: “Chùa Linh Sơn có Thượng tọa trụ tŕ
bao dung đức độ lắm! Và ngoài giờ học phổ thông ra, ở chùa có dạy thêm nội
điển nữa, do quư Thầy ở Vịện Cao Đẳng Phật Học về phụ trách. Tôi đă thưa
Thượng tọa xin cho chú ở rồi đấy, nếu thích chú xin thầy ḿnh vô đó học”.
Nghe sư huynh nói vậy, ḍng máu du tử của tôi lại chạy rần rần trong huyết
quản. Vả lại, miền thùy dương cát trắng ấy có một sức hấp dẫn lạ kỳ. Nơi
có không biết bao nhiêu là cảnh tượng kỳ vĩ: Kim thân Phật Tổ trên đồi
Trại Thủy, Tháp Bà với Thiên Y A Na nhiều huyền thoại và băi biển dài thơ
mộng đẹp nhất đất nước…
Tôi từ giă quê hương sương mù, đến miền thùy
dương thơ mộng ấy vào một buổi sáng mùa thu, có chú G.Viên đi cùng. Tôi cứ
ngỡ chùa Linh Sơn tọa lạc tại thành phố Nha Trang, hóa ra không phải, cách
Nha Trang trên sáu mươi cây số, thuộc huyện Vạn Ninh. Chùa nhằm trên bờ
sông Hiền Lương (tên thôn cũng là tên của ḍng sông) con sông thật hiền
lành b́nh thản y như cái tên đặt cho nó. Mỗi lúc thủy triều dâng, nước
sông trong veo in rơ bóng chùa với hàng cây bạch đàn đứng trầm ngâm bên
cạnh. Chùa là ngôi tổ đ́nh, do một vị Ḥa thượng ngừơi Quảng Nam vào khai
sơn, cách đây vào khỏang hai trăm năm, rất cổ kính trang nghiêm. Vườn chùa
trồng trên trăm cây dừa đă cho trái. Xoài, cam, ổi, mít, me…mỗi loại
khỏang năm mươi gốc. Ruộng chùa trên mười mẫu, cho Phật tử làm rẽ, chùa có
máy điện, tóm lại ta có thể xếp vào hàng chùa giàu. Tuy nhiên v́ chúng
Tăng đông quá, nên cháo rau hai buổi mới đủ ăn. Ngày tôi vào đó Tăng chúng
đă trên bốn mươi vị rồi, tấm ḷng của Thượng tọa trụ tŕ thật độ lượng vô
biên, ai tới xin ở đều chấp nhận hết, nhưng với điều kiện là phải tu học,
không được lơ láo qua ngày đọan tháng. Ngày đó tôi đang sức lớn, mà ăn
cháo ngày hai lần, mỗi lần một lưng bát. Buổi trưa được ăn cơm nhưng với
tiêu chuẩn, thành thử đói dập dồn, tay chân cứ bủn rủn hoài. Mỗi khi chùa
có kỵ giỗ, ngồi nh́n mâm ăn như mèo nh́n mỡ, nuốt nước miếng ừng ực, rồi
đến khi ăn, mạnh điệu nào nấy gắp, chỉ tích tắc là xong. Th́ ra, đói ra ma
no ra Bụt, đừng đ̣i hỏi ở người, bao tử lúc nào cũng lép xẹp những từ đẹp
đẽ thanh cao.
Thượng tọa ăn ngày chỉ có bữa trưa, nhưng không
cho dọn riêng. Người ăn chung với quư Thầy Tỳ Kheo, cũng chừng ấy thức ăn.
Nhà bếp có dọn thêm đĩa thức ăn nào đặc biệt, thượng tọa cũng chỉ gắp vài
miếng rồi chuyển cho quư Thầy. Ăn uống đă ít lại đạm bạc, song Thựơng tọa
tụng kinh bái sám suốt ngày. Người tu theo pháp môn Tịnh Độ, lúc nào xâu
chuỗi cũng cầm tay, lâm râm niệm danh hiệu Phật A Di Đà một cách miên mật
và Ngừơi ngủ nghỉ cũng ít nữa, ba giờ sáng đă thức dậy hành tŕ. Mỗi lần
chúng điệu căi cọ xích mích nhau, Thượng tọa nghe được đến ḥa giải, quở
trách nhẹ nhàng: “Sao không niệm Phật đi? Đời người chỉ trong hơi thở, có
ǵ đâu mà tranh căi hơn thua. Tư lương của các chú đă có ǵ chưa? Chỉ có
sinh tử là việc lớn, ngoài ra mọi việc đều nhỏ nhen. Đừng để tâm trí ta
vướng bận vào những chuyện nhỏ nhen trong cuộc sống hằng ngày”, Thượng tọa
ăn mặc rất giản dị, và muốn môn đệ cũng giản dị như ḿnh. Một hôm chiếc áo
nhật b́nh màu khói hương của tôi bị vấy mủ chuối, tôi đem ra giếng ngồi
tẩy. Thượng tọa đi ngang qua thấy vậy dừng lại hỏi:
- G.Tâm làm cái chi đó?
Tôi trả lời:
- Dạ, bạch Thượng tọa, con tẩy cái áo bị vấy mủ
chuối.
- Chi chi kệ nó, tẩy làm ǵ, mặc vậy quí hơn.
Đệ tử Phật vốn xưng là bần đạo mà, mặc đẹp mặc tốt người ta đổi chữ bần
thành chữ phú sao?
Thượng tọa nói xong nở nụ cười y hệt Ngài Ca
Diếp.
Người luôn lo lắng đến sự học của chúng Tăng,
hằng nghĩ đến tương lai đạo pháp, nên sở học của ḿnh có bao nhiêu đem
truyền ra trao lại hết. Khi biết đệ tử học đă hết chữ nghĩa của ḿnh rồi
th́ gởi đến các viện Phật học cao cấp để học thêm. Trước khi đi tu, Thượng
tọa là giáo sư dạy Pháp văn nổi tiếng, vậy mà không khi nào nói chuyện xen
đệm tiếng Tây vô. Có một lần Thầy Chánh Huệ viết một đọan Pháp văn trên
bảng, Thượng tọa thấy vậy đứng xem, biểu thầy Chánh Huệ đưa viên phấn rồi
Thượng tọa sửa lại mấy chữ và giảng giải. Mà thầy Chánh Huệ thuộc vào hạng
khá môn Pháp văn nhất trong các Thầy ở chùa Linh Sơn, bữa đó ai nấy đều
ngạc nhiên thích thú.
Ngoài những giờ dạy cho quư Thầy, quư chú lớn
Thượng tọa c̣n dạy một tuần mấy buổi chữ Hán cho mấy điệu nhỏ. Tóc Thượng
tọa bấy giờ đă bạc nhiều, mắt lại yếu phải mang kính lăo, ngồi cầm quản
bút lông viết thiếp cho mấy điệu đồ, c̣n điệu nào chưa có thiếp th́ lại
bàn Thầy chơ mắt vào ḍm đợi. Sống vào thời buổi viết ṭan bút sắt, mà c̣n
có lớp học bút lông như vậy thấy cũng hay hay, trông giống lớp học thời
xưa quá! Có điều lớp học này thỏai mái hơn, Thầy không có roi như cụ đồ và
trong lớp cũng không có anh trưởng tràng nào để Thầy sai quất mông mấy chú
học dốt cả.
Tiền bạc Phật tử cúng dường hoặc bán trái cây
trong vườn chùa, Thượng tọa kéo học bàn bỏ vào không hề biết là bao nhiêu,
rồi khi có học Tăng ở nơi xa đi lỡ đường ghé lại, lúc ra đi Thượng tọa đều
cầm tiền giúi vào tay, cho mà cứ sợ “Người” không nhận. Lúc nào cũng nhắn
nhủ dặn ḍ: “Ừ, đi học đâu th́ đi, học cho giỏi rồi về đây ở với Thầy cho
vui”
Ngày cuối cùng của cuộc đời, Thầy biết trước,
ân cần phó chúc mọi chuyện xong mỉm cười mà hóa. Tử đệ kéo hộc bàn ra để
lấy tiền lo đám, hộc rỗng không chẳng có một đồng. Cuộc đời Thầy thể hiện
trọn vẹn nếp sống “bần đạo”, bản thân Thầy th́ tam thường bất túc như thế,
nhưng tấm ḷng v́ nhân thế lại hữu dư.
Mùa xuân vừa rồi Sư huynh G.Tuệ và tôi trên
đường hành hương có ghé lại Tổ đ́nh Linh Sơn, đảnh lễ giác linh Thượng
tọa. Ngôi Tổ đ́nh vừa mới trùng tu thật nguy nga tráng lệ. Tôi có hỏi Thầy
trụ tŕ Thiện Dương: “Tiền ở đâu mà Thầy trùng tu chùa to lớn dữ
vậy?”.Thầy mỉm cười trả lời: “Tiền của quư Thầy ngày xưa đă từng học nơi
đây, giờ tuy tản lạc khắp nơi, có người ở cách xa trọn nửa trái đất như
Canada, Washington, Cali…nhưng vẫn luôn hướng về cái nôi êm ái t́nh thương
“Linh Sơn ngày ấy”, nơi mà một thời đă khai tâm mở trí cho họ”. Tôi ra
thắp nhang nơi tháp mộ của Người, ngồi bên tháp rêu phong, vôi vữa đă lở
ra từng mảng, đường nét đơn sơ giản dị như cuộc đời giản dị của Thầy, ḷng
chợt bâng khuâng nhớ thương thầy vô hạn. Tôi tự hỏi: “Động cơ nào đă thôi
thúc Thầy nguyên là một vị giáo sư Pháp văn ưu tú con nhà quư tộc ở xứ
Quảng, lại cắt ngang con đường công danh sự nghiệp, để vào đây nối bước
theo chân Tổ mà nối đuốc đưa mọi người qua khỏi bóng đêm vô minh dày đặc
và biến nơi đây thành một quê hương tâm linh cho tất cả ngưỡng vọng hướng
về”. Câu hỏi tự nêu chưa có câu trả lời, th́ không hiểu sao tự dưng tôi
lại nhớ đến bàn tay trái của Thầy chỉ c̣n bốn ngón, một ngón đă đốt cúng
dường mười phương chư Phật trong ngày Thầy thọ đại giới, và rơ thêm một
chút nữa là v́ sao ngày xưa Thầy hay nhắc đến Ḥa thượng Quảng Đức cũng đă
có những năm tháng Trụ tŕ ở nơi đây.
Hoà thượng Quảng Đức thung dung bất động ngồi
trong lửa đỏ như ngồi trên hoa sen (để bảo vệ chân lư). C̣n Thầy điềm
nhiên khoái hoạt khi đốt tay cúng dường Tam Bảo. Th́ ra sức mạnh tinh
thần, sự tĩnh tại vô úy ở nội tâm của Người trước đă truyền lại cho Người
sau và đột nhiên tôi t́m ra câu trả lời thích đáng: “Thầy đă nối tiếp một
cách rạng rỡ ḍng giống của Phật chỉ bằng sức mạnh niềm tin không ǵ lay
chuyển nổi và t́nh thương vô biên đối với con người – vạn hữu”.
Thích Giác Tâm
PLEIKU
|