TÂM T̀NH LINH SƠN
Một hôm, tôi đọc được bài “Nhớ thầy” trên tờ báo
Giác Ngộ số 67 ra ngày 1.10.1993 sự kiện thật bất ngờ khiến tôi hết sức
xúc động, khi nh́n thấy đạo hiệu Bổn sư của ḿnh được xưng tán. Tôi băng
khoăn tự hỏi ai là tác giả và vội nh́n cuối bài, tôi biết được tác giả
cũng là một tu sĩ và từng y chỉ với Người. Thật ra, trong hàng đệ tử của
Người ít ai dám viết về Thầy, v́ sinh thời thầy không thích những việc như
thế.
Bạch Thầy! khi xem bài “Nhớ Thầy”, cả một thời thơ ấu tu học với h́nh ảnh
lung linh hiện ra trong tâm trí con, con hồi hộp xúc động và niềm xúc động
như muốn bóp nghẹt con tim, khiến con không thể nào không viết những đều
con biết về thầy, xin thầy tha thứ cho con, như những ngày xưa, thầy đă
từng tha thứ con c̣n là một chú tiểu tinh nghịch và vụng về. Quê hương
thầy tận miền Trung xa xôi (QNĐN) đó là cửa ngơ VN đầu tiên tiếp xúc với
văn minh Tây phương. Do vậy, thầy là người vừa thâm nho vừa tinh thông
Pháp ngữ. Trước khi xuất gia thầy dạy Pháp văn tại trường trung học Đà
Nẵng. Ngoài việc dạy học, thầy dồn hết tâm trí vào việc nghiên cứu Phật
Pháp và theo học hàm thụ các lớp Phật học tại Huế.
Thế rồi, nhân duyên đến, thầy nhất định ra đi, bỏ lại sau lưng công danh
sự nghiệp, Thầy băng rừng lội suối vượt đèo sang Lào, trở xuống Cao Miên
để t́m thầy học đạo và cuối cùng theo ḍng Cửu Long giang xuôi về miền Nam
th́ gặp được minh sư là ngài Minh Tịnh hiệu Nhẫn Tế, Người vừa từ Tây Tạng
trở về, đă được đức Đạt Lai Lạt Ma thọ kư. Vậy thầy cùng ba huynh đệ được
trao truyền giáo pháp với pháp hiệu: Tịch Chiếu, Viên Chiếu, Thường Chiếu,
Tịch Tràng. Hiện nay Ḥa Thượng Tịch Chiếu kế thừa sự nghiệp của sư tổ Minh Tịnh, trụ
tŕ chùa Tây Tạng tỉnh B́nh Dương. Ḥa thượng Thường Chiếu trụ tŕ chùa Huệ Lâm tại Bà chiểu, B́nh Thạnh.
Ngài sống ẩn dật, rất ít khi ra khỏi chùa, không cần biết thế giới bên
ngoài, chưa có một đệ tử và dường như đang đợi một vị nào đó? C̣n Ḥa thượng Viên Chiếu là một du Tăng, Ngài sống ba y với một b́nh bát,
để hoằng hóa các tỉnh miền Trung, lên núi Ninh Ḥa tu tập rồi hóa thân tại
đó. Hay tin ấy, dân làng lấy đá tảng xây mộ cho thầy. Thường ngày dân làng
lên núi đốn củi, t́m trầm hay ghé hang đá để dừng chân nghỉ ngơi, viếng mộ
thắp nhang cho thầy cầu gia hộ b́nh an. Thầy tôi, Ḥa thượng Tịch Tràng đă đắc Pháp với Ngài Minh Tịnh trong thời
gian tu tập tại chùa Thiên Chơn, B́nh Dương, cùng với ba huynh đệ trên.
Khi ấy Bồ Tát Quảng Đức trên đường hoằng hóa đă B́nh Dương và thường thăm
viếng ngài MinhTịnh. Bồ Tát Quảng Đức gặp thầy chúng tôi biết ngay là pháp
khí, có thể làm rường cột cho phật pháp. Nhân đấy, Bồ Tát Quảng Đức có nhă ư mời thầy chúng tôi về Vạn Giă, Khánh
Ḥa để trụ tŕ ngôi chùa Linh Sơn mà Ngài đương nhiệm trụ tŕ. Nơi ấy là
quê hương môn phái xuất thân của Bồ Tát. Thầy được Bồ Tát Quảng Đức truyền
trao Tổ đ́nh Linh Sơn, một trong 31 ngôi chùa do ngài trùng tu và khai
sơn. Giữa thời kỳ chiến tranh Việt Pháp khốc liệt nhất, t́nh thế rất phức
tạp, thầy phải đối mặt với hai thế lực chính trị. Quân đội Pháp bảo thầy là Việt minh, người đă trả lời họ “thầy chỉ là một
tu sĩ Phật giáo lấy đức Từ Bi giáo hóa chúng sanh, chứ không tham gia một
thế lực chính trị nào”. Từ đó, thầy hóa độ quân Pháp và họ không đến phá
chùa và bắt bớ dân lành quanh vùng. Đêm đến khi quân Pháp rút th́ Việt
minh về làng xin lương thực, những lần chùa c̣n khoai sắn th́ không sao,
nhưng hôm nào chùa không c̣n ǵ để cho, kể cả cọng rau hạt muối, th́ Việt
Minh chụp mũ cho thầy là Việt gian. Nhưng rồi đức độ của thầy, vào những
lần giao tranh họ bị quân Pháp lùng bắt, th́ cửa Từ Bi là nơi an ổn nhất
cho họ nương thân, nên họ cũng không khó dễ thầy nữa. Thầy sống tiêu biểu
cho ḥa b́nh đă khéo léo dung ḥa quan điểm của hai thế lực hầu cứu giúp
dân lành. Nếu ai vướng phải ṿng oan ức th́ thầy đích thân đến nơi để can
thiệp và xin tha cho. Chiến tranh tuy ác nghiệt, không tha mạng sống của
ai, nhưng riêng thầy tên đạn không dám phạm đến. Vào một ngày nọ, khi thầy
đang cúng ngọ tại chánh điện, hai vị Phật tử đứng hai bên. Bỗng đâu một
trái “Mọt chê” rớt xuống xuyên qua mái chùa, nhưng trái đạn không nổ mà
nằm yên trên trần nhà, chính quân Pháp đă vào lấy trái đạn đó mang đi. Sự
huyền diệu của phép Phật khiến cho quân Pháp khiếp vía bái phục, chúng đă
chứng kiến sự việc linh thiêng ấy. (Hiện nay dấu tích vẫn c̣n trên mái
chùa cũ tuy đă được vá lại). Chiến tranh Việt Pháp chấm dứt, sự yên lành
trả lại cho dân làng và chùa chiền nên chư Tăng và Phật tử rủ nhau về tu
học càng ngày càng đông. V́ vậy, thầy mời Ḥa thượng Viên Giác về làm giáo
thọ để dạy Tăng chúng tại tổ đ́nh. Sau đó, ngài Viên Giác về khai sơn chùa
Giác Hải tại núi Ông Sư, cách chùa Linh Sơn 3 km về hướng Nam. Nhờ vậy,
chùa Giác Hải đă trở thành một ṭng lâm thắng cảnh. Nơi ấy, Ḥa thượng
Viên Giác tiếp tăng độ chúng rất đông. Đức độ khoan dung của thầy thật vô biên, tất cả những ai dù quá khứ thế
nào, khi muốn quay về tu tập thầy sẵn sàng dung nạp. Có những vị bổn sư
của họ không sao cải hóa đă phải từ chối, nhưng khi về với thầy th́ họ
ḥan ṭan thay đổi. Bởi vậy, trước năm 1975 Linh Sơn là nơi quy tụ chư
Tăng từ Quảng trị đến Cà Mau không phân biệt sơn môn hay địa phương nào,
cũng có thể ở để tu học được. Khi thầy dạy một chú tiểu có lỗi, không bao
giờ dùng roi vọt hay nặng lời, chỉ nh́n nét mặt đầy Từ Bi nhân hậu khả
kính của thầy là các chú tiểu ăn năn hối cải. Lúc tôi c̣n là chú tiểu
thường mắc phải những lỗi lầm nhưng chưa bao giờ bị thầy quở trách. Một
buổi sáng nọ, tôi bưng mâm cơm lên hầu thầy, khi bước lên bậc thềm nhà
Tăng, tôi vướn chân vấp té, mâm cơm hất tung xuống đất; sự sợ hăi khiến
tôi không nhúc nhích được. Thầy đang ngồi bên trong nh́n ra thấy, người từ
từ đứng lên đến đỡ tôi dậy và dẫn vào pḥng, xoa dầu cho tôi và hỏi: “Con
có sao không? Con bị đau ở đâu?” Nghe những lời này nỗi sợ hăi và đau đớn
của tôi tan biến. Tôi ngước lên nh́n thầy: Ôi một gương mặt đầy lo lắng và
nhân hậu! Thầy dạy: “Lần sau đi cẩn thận từng bước nghe con!” Ḷng từ bi không chỉ đối với loài người mà là với tất cả chúng sanh. Có
lần, thầy cầm con dao chặt cành sứ, trên cành cao có tổ kiến vàng, vỡ rơi
xuống khắp người thầy, tôi vội vàng chạy lại hai tay phủi lia lịa, nhưng
thầy quay lại bảo: “Con đừng phủi mạnh nó chết”. Rồi thầy cởi áo treo trên
cành cây, nhẹ tay bắt từng con thả lại trên cành, thấy vậy tôi cũng bắt
chước làm theo, kiến nhiều quá, nên khi chưa kịp bắt, chúng tha hồ cắn
thầy đủ nơi: đầu, cổ, má, vai… nhưng thầy vẫn đứng yên chịu đựng, quay lại
mà nói: “Đó là lỗi tại thầy, v́ thầy vô t́nh phá nhà của chúng, làm cho
ḍng họ nó tan vỡ, khiếp sợ”. Cuộc sống của thầy thật giản dị, từ ăn mặc
xềnh x̣ang cho đến giao tế, thầy đối mọi người đều b́nh đẳng không phân
biệt sang hèn. Nhiều lần tôi chứng kiến, thầy tiếp xúc các vị Quận trưởng,
Tỉnh trưởng hay các vị chức sắc trong chánh quyền, cũng với chiếc áo nâu
cũ kỹ, với những tách trà đơn sơ; một người nông dân chân lấm tay bùn,
hoặc một em bé tung tăng trong vườn chùa lượm me hoặc những cụ già lụm
khụm đến thọ Bát, thầy đối xử rất trân trọng và niềm nở. Đấy là h́nh ảnh
thầy đă sống b́nh đẳng trên tinh thần “Phật tính” Thầy lo đời sống của chúng tăng từng bữa ăn, giấc ngủ. Thầy cùng ăn cơm
với chúng, trong bữa ăn thật trang nghiêm, chánh niệm, không nói chuyện,
không có tiếng khua nhẹ của chén đũa. Nhất là, thầy rất quan tâm lo lắng
việc tu học của các chú tiểu. Thầy trực tiếp hướng dẫn dạy các chú vào mỗi
chiều. Về phần tu tập, thầy hướng dẫn đại chúng các khóa lễ tu theo Pháp môn Tịnh
độ. Nhằm ngày vía Phật và Bồ Tát, thầy hướng dẫn chúng tưởng niệm và đảnh
lễ 100 lần danh hiệu nhân ngày vía ấy. Như ngày vía Phật A Di Đà khi đảnh
lễ vía xong, thầy cho chúng luân phiên niệm danh hiệu Phật suốt ngày cho
đến khóa lễ Tịnh độ tối. Với sức khỏe tuổi gần 70, nhưng thầy tu hành tinh
tấn đến nỗi chúng tăng trai trẻ ít ai làm theo nổi. Ngoài ra, những khóa
lễ thọ tŕ riêng, từ ba giờ khuya thầy lạy Vạn Phật cho đến bảy giờ sáng,
th́ giờ c̣n lại thầy luôn luôn niệm Phật, tràng hạt không rời khỏi tay.
Thầy đă ḥan thành sứ mạng trong những ngày cuối cùng. Hạnh nguỵên đă măn, với sức khỏe càng ngày càng yếu dần Ḥa thượng biết sẽ
ra đi, nên gọi đồ chúng lại và giao phó trách nhiệm cho từng vị. Lời dạy
cuối cùng của Ḥa thượng để lại bốn câu kệ cho đệ tử y theo đó mà tu hành: “Hơn thua phải trái biết bao là
Xét nét tu hành giữ lấy ta
Tâm để rỗng không thường nhẫn nhục
Muôn phiền năo chướng cũng tiêu ma.”
Trước khi ra đi, thầy không cho đệ tử xây tháp nhưng v́ để tưởng nhớ ân
sâu giáo dưỡng của thầy nên đệ tử mới xây tháp để thờ, tháp ấy thật đơn sơ
và b́nh dị như cuộc đời thầy. Trên bàn thờ hai câu đối thờ thầy, do Thượng
tọa Tuệ Sỹ Viện Cao Đẳng Phật Học Nha Trang kính điếu như sau:
仰 之 高 奚 生 歟 滅 歟 彷 彿 空 堂 瘦 鶴
-«Ngưỡng chi cao hề sanh dư diệt dư phưởng phất không đường sấu hạc»;
垂 之 切 矣 戒 也 訓 也 俳 佪 暮 影 遺 音
-«Thùy chi thiết hỷ giới dă huấn dă bồi hồi mộ ảnh di âm».
Những h́nh ảnh, âm thanh ấy phảng phất khi chiều về, con không làm sao cầm
nổi nước mắt, rươm rướm ướt lệ, chỉ cúi xuống quay cuồng về quá khứ. Bạch
thầy! viết về những ḍng này, cả khung trời cũ hiện ra trước mắt con. Ngôi
chùa cổ kính hùng vĩ bên bờ sông Hiền Lương với vườn cây ăn trái rung
rinh, bởi những tiếng x́nh xịch vọng tới từ phía xe lửa Nam Bắc. Cánh đồng
lúa bát ngát c̣n đọng sương trên lá trải dài theo măi tận ánh ḥang hôn
tắt nắng sau dăy núi xa xa. Những hàng dừa cằn cỗi cao vút trơ gan cùng
tuế nguyệt, nghiêng ḿnh dưới ao sen như chờ đợi người về. Vào mùa sen nở
rộ, thoang thỏang xa bay mùi hương quyện theo gió tràn ngập cả ḷng người.
Nhất là, h́nh ảnh của thầy lúc nào cũng in măi trong tâm con, hào quang
của thầy soi sáng cuộc đời con đang đi, hướng dẫn con ra khỏi mê mờ mà sự
tu học tự ngă chưa giải thóat được. Con nhớ thầy, nhớ công ơn dạy dỗ đă
trao truyền cho con mạch mạng giải thóat, từng hơi thở, từng giấc ngủ dại
khờ. Con nguyện xin trọn đời nối theo bước chân thầy đă đi.
Như vậy, Tổ đ́nh Linh Sơn đă hun đúc những bậc vệ úy nối tiếp nhau làm vẻ
vang cho Đạo pháp và Dân tộc. Vạn ninh là quê hương của Bồ Tát Quảng Đức,
Tổ đ́nh Linh Sơn là nơi xuất thân tu học của Bồ tát. Ngài đă trầm ḿnh
trong ngọn lửa bảo vệ Phật pháp trường tồn cho đến hôm nay và măi
măi…Người được thừa kế sự nghiệp Tổ đ́nh từ Bồ tát Quảng Đức truyền trao
là Ḥa thượng Tịch Tràng, bổn sư của chúng tôi; thầy đă phát nguyện đốt
ngón tay út cúng dường chư Phật trên ngọn lửa, ngồi không lay động trong
thời gian 2 giờ rưỡi. Thầy vẫn điềm nhiên ngồi thọ tŕ kinh Pháp Hoa, lực
vô úy của thầy thật dơng mănh. Cũng tại căn pḥng ấy, thầy Minh Hưng đă nhập thát 6 tháng thọ tŕ Kinh
Pháp Hoa và viết kinh Pháp Hoa và Địa Tạng bằng chữ hán với bút lông chính
máu của thầy làm mực. Hai bộ kinh được đóng hộp hiện thờ tại chùa. Hiện
nay, sư huynh Thiện Dương đang trụ tŕ Tổ đ́nh với tinh thần kế thừa đă
phát nguyện trùng tu ngôi Tổ đ́nh ngày càng tang nghiêm hơn. Với ư chí sắt
đá và sức người, từ hai bàn tay trắng sư huynh không ngại gian lao để vượt
rừng đốn cây xẻ gỗ, xuống biển hốt đá về xây chùa. Nơi đây, dân quê nghèo
vật chất nhưng tinh thần rộng lớn có thừa, họ đóng góp hết sức ḿnh cho
Đạo. Đứng trước ngôi Tam Bảo đang thi công dang dở, ai cũng ngạc nhiên với
sự thành tựu ngoài khả năng ấy, đó là sự trùng tu lại một di tích lịch sử
lâu đời hùng vĩ nhất nh́ trong tỉnh Khánh Ḥa.
Thích Thiện Hiền.
|