|
MỘT SỐ TƯ LIỆU MỚI VỀ BỒ TÁT QUẢNG ĐỨC
TRÍ SIÊU - LÊ MẠNH THÁT
 TỰA
Thế là nửa thế kỷ đă trôi qua, kể từ ngày bồ tát Quảng Đức vị pháp thiêu
thân. Ư nghĩa của hành động ấy đă được thế giới bàn cải rất nhiều và vị
trí lịch sử của bồ tát Quảng Đức trong ḷng dân tộc đă được khẳng định từ
lâu. Tuy nhiên ngoài bản tiểu sử ngắn ngủi do Uỷ Ban Liên Phái bảo vệ Phật
giáo đưa ra sau sự kiện tự thiêu ngày 11 tháng 6 năm 1963, tức ngày 20
tháng tư nhuận năm Quí Măo, mà sau này đă trở thành tư liệu chính thức phổ
biến rộng răi trong các sách báo cho tới tận hôm nay, cuộc đời của bồ tát
Quảng Đức trước thời điểm tự thiêu đó vẫn chưa được nghiên cứu rơ ràng.
Thông thường, chúng ta chỉ biết bồ tát Quảng Đức khi lên 7 tuổi th́ được
cha mẹ cho cậu ruột ḿnh là thiền sư Hoằng Thâm nuôi dạy, rồi xuất gia và
đặt tên đạo là Thị Thuỷ, tự là Hạnh Pháp và hiệu là Quảng Đức. Sau khi thọ
giới cụ túc, bồ tát nhập thất tu hạnh đầu đà ba năm, xong th́ đi hành hoá
ở vùng Vạn Ninh và giữ nhiệm vụ kiểm tăng của Chi hội Phật học Ninh Hoà.
Đến năm 1943 vào Nam hành hoá, để tới năm 1963 th́ phát nguyện tự thiêu.
Về giai đoạn bồ tát Quảng Đức ở Vạn Ninh, ta chỉ biết nét đại cương như
vừa thấy.
Gần đây, trong dịp đi điền dă tại Khánh Hoà, nhờ sự giúp đỡ tận t́nh
của đại đức Thích Như Hoằng, một số tư liệu liên hệ đến hoạt động Phật sự
của bồ tát Quảng Đức tại vùng Vạn Ninh trước năm 1945 đă được phát hiện,
cung cấp cho ta một cái nh́n mới về cuộc đời của bồ tát trong giai đoạn
ấy, giai đoạn h́nh thành nhân cách xả kỷ cứu nhân của bồ tát. Do thế,
chúng tôi cho rằng những phát hiện mới này sẽ đem lại một hiểu biết rơ
ràng hơn về con người bồ tát Quảng Đức.
Số tài liệu nầy bao gồm ba loại. Loại thứ nhất là bảy văn kiện liên hệ
trực tiếp đến bồ tát Quảng Đức. Loại thứ hai là một văn kiện của bổn sư bồ
tát Quảng Đức là thiền sư Như Đạt Giải Nghĩa Hoằng Thâm viết để cúng ruộng
cho chùa Long Sơn và tổ đ́nh Linh Sơn và một bài minh khắc trên chuông
chùa Long Sơn vào năm Duy Tân thứ hai (1907) do thiền sư Hoằng Thâm đúc
sau khi làm chùa xong. Loại thứ ba là những văn kiện liên hệ với tổ đ́nh
Linh Sơn và thiền sư Chơn Hương Huyền Túc Thiên Quang (1862-1939), bổn sư
của thiền sư Như Đạt Hoằng Thâm. Đây là số tư liệu lần đầu tiên phát hiện
và công bố, giúp ta có một hiểu biết rơ ràng hơn về hoạt động Phật sự của
bồ tát Quảng Đức từ những năm 1917-1945 cùng của các thầy tổ đă tác thành
nên con người Quảng Đức trong nửa đầu của thế kỷ XX.
Tập sách này chia làm bốn chương. Chương thứ nhất là dịch và công bố
toàn bộ mười bốn văn kiện liên hệ đến bồ tát Quảng Đức. Chương thứ hai là
dịch và công bố văn kiện cúng ruộng của Thiền sư Như Đạt Giải Nghĩa Hoằng
Thâm. Chương thứ ba là dịch và công bố các văn kiện liên hệ đến Tổ sư Chơn
Hương Thiên Quang và tổ đ́nh Linh Sơn. Tất cả các bản dịch văn kiện này
đều theo niên đại ra đời của chúng, và được đánh số liên tục từ 1 đến 27.
Chương thứ bốn là ghi nhận một số nhận xét của chúng tôi về các văn kiện
ấy, đặc biệt trong liên hệ với cuộc đời hoạt động Phật sự của Bồ-tát Quảng
Đức. Cuối sách chúng tôi cho thiết lập lại niên biểu chi tiết cuộc đời bồ
tát Quảng Đức cùng các sự kiện liên hệ.
Số tư liệu mới phát hiện này không chỉ cho ta biết về con người bồ tát
Quảng Đức, mà c̣n về các vị thầy tổ đă có công giáo dưỡng và h́nh thành
nên nhân cách xả kỷ vừa nói. Nhân cách ấy không phải ngày một ngày hai mà
có được. Nó phải trải qua một quá tŕnh tu dưỡng lâu dài trong một truyền
thống Phật giáo tích cực nhập thế ḿnh v́ mọi người. Số tư liệu vừa nêu
cho ta biết thêm về các hoạt động Phật sự của bổn sư bồ tát Quảng Đức là
thiền sư Như Đạt Giải Nghĩa Hoằng Thâm và của tổ sư Chơn Hương Thiên
Quang.
Không những thế, số tư liệu này c̣n giúp ta có một nhận thức rơ ràng
hơn về một giai đoạn Phật giáo tại một địa phương không nỗi bật lắm về
truyền thống Phật giáo như vùng Vạn Ninh, khi Phật giáo Việt Nam cũng như
dân tộc đang thực hiện một công cuộc chuyển ḿnh lớn, để đưa dân tộc cũng
như Phật giáo từ dạng truyền thống sang dạng hiện đại vào cuối thế kỷ XIX
đến nửa đầu thế kỷ XX. Đây là một giai đoạn lịch sử chưa được nghiên cứu
đầy đủ do chưa tập hợp được nhiều tư liệu.
Bởi vai tṛ quan trọng của số tư liệu vừa nêu, chúng tôi đề nghị cho phiên
dịch và in lại bộ nguyên bản toàn bộ văn kiện trên, nhằm làm cơ sở cho
việc nghiên cứu không chỉ cuộc đời bồ tát Quảng Đức, mà c̣n cả một giai
đoạn Phật giáo đầy biến động của lịch sử dân tộc được đầy đủ hơn trong
tương lai. (đọc tiếp chương I)
Vạn Hạnh đầu hạ năm Ất Dậu (2005 )
Lê Mạnh Thát
|
Hồi Kư về HT Thích Đức Nhuận